Wiele osób widząc, że na horyzoncie w ich życiu pojawia się problem prawny, zastanawia się: czy powinny skorzystać z pomocy radcy prawnego? Czy powinny mieć zastępstwo radcy prawnego w sądzie? Czy też mogą same wnieść pozew do sądu i działać przed sądem w swojej sprawie cywilnej?
Jak to regulują polskie przepisy prawa?
W tym artykule skupię się na zastępstwie procesowym przed sądami w sprawach cywilnych. Bo właśnie takimi sprawami na co dzień zajmuje się głównie Insolens Kancelaria Radcy Prawnego Katarzyna Księżniak-Kosmala w Warszawie, której jestem właścicielem.
W Polsce co do zasady możesz przed sądem I instancji i sądem II instancji działać samodzielnie. Nie musisz mieć pełnomocnika procesowego. Są jednak pewne wyjątki, kiedy takiego pełnomocnika procesowego musisz mieć. I to nie jakiegokolwiek, tylko profesjonalnego.
No dobrze, to o co chodzi z tym pełnomocnikiem profesjonalnym?
Już odpowiadam.
Kodeks postępowania cywilnego, który reguluje zasady działania w sprawach cywilnych przed sądami w Polsce, przewiduje możliwość udzielenia pełnomocnictwa różnym podmiotom. Ale tylko część z nich to właśnie „pełnomocnicy profesjonalni”. A więc tacy, którzy mają odpowiednie wykształcenie i kwalifikacje. Mają uprawnienia potwierdzone przez Państwo do reprezentowania przed sądami wszystkich instancji jako właśnie pełnomocnicy profesjonalni.
Pełnomocnikiem profesjonalnym według tych kategorii jest:
– radca prawny
– adwokat
– rzecznik patentowy – w określonych rodzajach spraw, to jest w sprawach własności intelektualnej.
To zasadnicza grupa pełnomocników profesjonalnych, którzy mają określone uprawnienia według Kodeksu postępowania cywilnego, ale jeszcze więcej obowiązków. Mają oni gwarantować należytą jakość pomocy prawnej świadczonej przed sądem swoim klientom – mocodawcom.
Wracając jednak do podstaw, warto wskazać, kto w ogóle może być pełnomocnikiem przed sądem I i II instancji.
Kto może być pełnomocnikiem przed sądem I i II instancji?
Przed sądem I i II instancji pełnomocnikiem może być:
– adwokat
– radca prawny
– rzecznik patentowy – w sprawach własności intelektualnej
– osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego – w sprawach restrukturyzacji i upadłości
– osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony
– pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia osoba, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia
– współuczestnik sporu
– małżonek strony
– rodzeństwo strony
– zstępni strony (czyli na przykład dziecko, wnuk – oczywiście pełnoletnie i mające tzw. zdolność procesową)
– wstępni strony (czyli na przykład jej rodzic czy dziadek, babcia)
– osoba pozostająca ze stroną w stosunku przysposobienia.
Ponadto, gdy stroną w postępowaniu jest osoba prawna lub przedsiębiorca ich pełnomocnikiem może być także pracownik tej jednostki lub jej organu nadrzędnego.
Dodatkowy przypadek dotyczy osoby prawnej, która prowadzi na podstawie odrębnych przepisów obsługę prawną przedsiębiorcy, osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej. Taka osoba prawna może udzielić pełnomocnictwa procesowego w imieniu podmiotu, którego obsługę prowadzi, adwokatowi lub radcy prawnemu. Ale tylko, jeżeli została do tego upoważniona przez ten obsługiwany podmiot.
W sprawach o:
- ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka,
- o roszczenia alimentacyjne – jest dodatkowa możliwość. Pełnomocnikiem może być w tych sprawach także przedstawiciel właściwego w sprawach z zakresu pomocy społecznej organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowej, mającej na celu udzielania pomocy rodzinie.
Rolnik, konsument, pracownik… – szczególne przypadki pełnomocnictw
Z kolei w sprawach związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego pełnomocnikiem rolnika może być także przedstawiciel organizacji zrzeszającej rolników indywidualnych, której rolnik jest członkiem.
W sprawach związanych z ochroną praw konsumenta pełnomocnikiem może być przedstawiciel organizacji, do której statutowych zadań należy ochrona konsumentów.
Ciekawe są też możliwości w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. W takich sprawach pełnomocnikiem pracownika lub ubezpieczonego może być również przedstawiciel związku zawodowego. Albo też inspektor pracy albo pracownik zakładu pracy, w którym ów pracownik-mocodawca jest lub był zatrudniony. W przypadku ubezpieczonego jego pełnomocnikiem może być także przedstawiciel organizacji emerytów i rencistów.
Z kolei jeśli chodzi o pracodawcę, to jeśli nie ma on osobowości prawnej lub nie jest przedsiębiorcą, jego pełnomocnikiem może być także jego pracownik.
Także organ rentowy (czyli ZUS) może w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych mieć jako pełnomocnika swojego pracownika.
Z kolei pełnomocnikiem wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności może być jego członek.
W sprawach zakresu ochrony konkurencji i konsumentów oraz w sprawie praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową pełnomocnikiem Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może być pracownik tego Urzędu.
W jakich sprawach musisz mieć profesjonalnego pełnomocnika przed sądem I i II instancji?
Sprawy własności intelektualnej
Nie możesz samodzielnie prowadzić swojej sprawy, bez skorzystania z profesjonalnego pełnomocnika, to jest radcy prawnego, adwokata lub rzecznika patentowego, w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej. A więc na przykład gdy chcesz wnieść pozew o naprawienie szkody z tytułu naruszenia twoich praw do znaku towarowego.
Ale są od tego wyjątki.
Po pierwsze, nie musisz korzystać z profesjonalnego pełnomocnika, jeśli wartość przedmiotu sporu w sprawie przed sądem nie przekracza kwoty 20 000 zł.
Po drugie, sąd może zwolnić stronę z obowiązkowego zastępstwa przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, jeśli okoliczności, w tym stopień zawiłości sprawy, nie uzasadniają obowiązkowego zastępstwa. Takie zwolnienie może nastąpić na wniosek strony lub z urzędu. Może mieć miejsce na każdym etapie sprawy, także na wniosek strony złożony w toku sprawy w piśmie procesowym.
Po trzecie, jest wyjątek dotyczący tego, kto może być tym pełnomocnikiem profesjonalnym w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej. Jeśli bowiem sprawa jest związana z ochroną praw własności przemysłowej, to pełnomocnikiem twórcy projektu wynalazczego może być również przedstawiciel organizacji, do której zadań statutowych należą sprawy popierania własności przemysłowej i udzielania pomocy twórcom projektów wynalazczych.
Czwarta sytuacja jest taka, że takie obowiązkowe zastępstwo przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego nie jest wymagane w postępowaniu o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego.
Po piąte, strona nie musi mieć profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego, jeśli ona sama lub jej organ albo jej przedstawiciel ustawowy lub jej pełnomocnik to: sędzia lub prokurator lub notariusz lub profesor nauk prawnych lub doktor habilitowany nauk prawnych. Lub adwokat lub radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, a w sprawach własności intelektualnej rzecznik patentowy.
Po szóste, strona nie musi mieć profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego jeśli w sprawie stroną jest Skarb Państwa albo państwowa osoba prawna i jej zastępstwo procesowe jest wykonywane przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej.
Sprawy z konwencji haskiej z 1980 r.
Inny rodzaj spraw, w których musisz mieć profesjonalnego pełnomocnika, to postępowania w sprawach o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką prowadzonych na podstawie konwencji haskiej z 1980 r.. W tych sprawach uczestnicy postępowania muszą być zastępowani przez adwokatów lub radców prawnych.
Jednak są od tej zasady wyjątki. Uczestnicy nie muszą być zastępowani przez adwokatów lub radców prawnych w następujących sytuacjach:
- Gdy uczestnikiem postępowania, jego organem, jego przedstawicielem ustawowym lub pełnomocnikiem jest: sędzia lub prokurator lub notariusz lub profesor nauk prawnych lub doktor habilitowany nauk prawnych lub adwokat lub radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.
- Gdy jest wnoszony wniosek o wszczęcie postępowania w sprawach o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką prowadzonych na podstawie konwencji haskiej z 1980 r.;
- Gdy toczy się postępowanie o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego.
Postępowanie przed Sądem Najwyższym
Natomiast w postępowaniu przed Sądem Najwyższym musisz już korzystać z profesjonalnego pełnomocnika procesowego. Musisz być reprezentowany przez radcę prawnego lub adwokata lub – w określonych kategoriach spraw – przez rzecznika patentowego.
Dlaczego?
Z uwagi na szczególną powagę i wagę takiego postępowania przed Sądem Najwyższym. Chodzi o to, aby zostały zachowane najwyższe standardy prowadzenia postępowania przed Sądem Najwyższym. A gwarancje zachowania tych standardów dają właśnie profesjonalni pełnomocnicy: radca prawny, adwokat i rzecznik patentowy.
A zatem musisz udzielić pełnomocnictwa radcy prawnemu, adwokatowi lub rzecznikowi patentowemu w sprawach własności intelektualnej, jeśli chcesz:
– wnieść skargę kasacyjną na wyrok do Sądu Najwyższego
– złożyć w sądzie odpowiedź na skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego
– wnieść skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
– złożyć w sądzie odpowiedź na skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Przymusowe zastępstwo przez adwokata lub radcę prawnego lub rzecznika patentowego w sprawach własności intelektualnej dotyczy także czynności procesowych związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym, a podejmowanych przed sądem niższej instancji.
Przymusowego zastępstwa stron przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego nie stosuje się w postępowaniu o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego. Ponadto strona nie musi mieć profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego przed Sądem Najwyższym, jeśli ona sama lub jej organ albo jej przedstawiciel ustawowy lub jej pełnomocnik to: sędzia lub prokurator lub notariusz lub profesor nauk prawnych lub doktor habilitowany nauk prawnych lub adwokat lub radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, a w sprawach własności intelektualnej rzecznik patentowy.
Dlaczego warto skorzystać z profesjonalnego pełnomocnika procesowego?
Poniżej wymieniam najważniejsze przyczyny, dla których warto skorzystać przy prowadzeniu swojej sprawy z zastępstwa przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego. Na przykład z pomocy w tym charakterze radcy prawnego.
- Profesjonalny pełnomocnik procesowy ma wiedzę i doświadczenie, które pozwalają mu sprawnie poruszać się w gąszczu przepisów prawa.
- Profesjonalny pełnomocnik procesowy rozumie pisane formalnym językiem pisma sądowe. Wie, jak na nie prawidłowo reagować, czego sąd oczekuje od strony, aby sprawa toczyła się dalej.
- Profesjonalny pełnomocnik procesowy zna wymogi formalne pism procesowych i procedury. Dzięki temu unika błędów, które łatwo może popełnić osoba bez należytych w tym zakresie kwalifikacji, prowadząc do przegrania sprawy.
- Profesjonalny pełnomocnik procesowy wie, jak zareagować na twierdzenia i wnioski dowodowe strony przeciwnej, nierzadko również reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego. Wie, jakie kontrargumenty zastosować, jak je przedstawić, aby odniosły należyty skutek przed sądem.
- Profesjonalny pełnomocnik procesowy wie, jakie dowody w danej sprawie należy zgłosić, a które nie mają znaczenia w sprawie. Wie, kiedy warto zgłosić dowód z opinii biegłego sądowego. Wie również, jak sformułować tezę dowodową dla takiego biegłego sądowego, aby dowód ten faktycznie był przydatny w sprawie.
- Profesjonalny pełnomocnik procesowy wie, który świadek może być źródłem cennych informacji w sprawie. Wie również, jakie pytania zadać mu na rozprawie, aby te informacje wydobyć.
- Profesjonalny pełnomocnik procesowy wie, na co zwrócić uwagę przy analizie nierzadko kilkudziesięciostronicowych opinii wydanych w sprawie przez biegłego sądowego. Ponadto wie, jakie pytania zadać biegłemu sądowemu, jakie wnioski zgłosić do sądu w związku z niezadowalającą stronę treścią opinii biegłego.
Inne korzyści z wynajęcia profesjonalnego pełnomocnika
- Profesjonalny pełnomocnik nie jest w sprawę uwikłany emocjonalnie, w przeciwieństwie do strony. Łatwiej mu obiektywnie, niejako „z boku” ocenić sprawę, ocenić szanse i ryzyka sprawy. Ma duże możliwości odpowiednio pokierować stroną tak, aby emocje na sali sądowej nie wzięły góry. I aby te emocje nie spowodowały, że z pola widzenia strony znikną istotne kwestie. Że nie zareaguje właściwie na określone twierdzenia i wnioski dowodowe drugiej strony. Emocje łatwo tłumią racjonalny osąd sprawy, który na sali sądowej jest niezwykle ważny i potrzebny.
- Profesjonalny pełnomocnik – czy to radca prawny czy adwokat czy rzecznik patentowy posiada obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Są to wysokie kwoty. Przykładowo aktualnie polisa ubezpieczeniowa radcy prawnego opiewa na kwotę 150 000,00 Euro na każdy wypadek ubezpieczeniowy. Jeśli zatem nawet zdarzy się, że dany radca prawny z jakichś względów nie dopełni należytej zawodowej staranności w sprawie swojego klienta, to jest możliwość uzyskania z tego tytułu odszkodowania. Odszkodowanie jest wypłacane przez ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej radcy prawnego.
- Korzystając z profesjonalnego pełnomocnika procesowego masz szansę na spokój i zajęcie się sprawami, które są dla ciebie interesujące. A przede wszystkim sprawami, na których ty się znasz. Odzyskujesz zatem dla siebie czas i spokój.
Zatem zachęcam do korzystania z profesjonalnego zastępstwa procesowego. Zapraszam do kontaktu z moją Kancelarią prawną w sprawie udzielenia pełnomocnictwa do całościowego, profesjonalnego poprowadzenia sprawy przed sądami wszystkich instancji.
Moja kancelaria prawna znajdująca się w Warszawie w dzielnicy Wola zapewnia profesjonalne prowadzenie sporów sądowych w imieniu swoich klientów. Działam w Warszawie, ale także w innych miastach Polski.
Katarzyna Księżniak-Kosmala
Uwolnię twój czas i twoją głowę od problemów prawnych. Będę Twoim osobistym prawnikiem.
➢rozwody ➢spadki ➢podziały majątku ➢odszkodowania ➢nieruchomości ➢umowy ➢windykacje ➢alimenty ➢procesy sądowe
Najnowsze komentarze